بررسی ترکیبات انواع نوشابه و طرز تهیه آن

ترکیبات انواع نوشابه با وجود تنوع فراوان به طور معمول شامل چندین عنصر اصلی است که به همراه یکدیگر طعم، حجم و کیفیت نهایی نوشیدنی را تشکیل می‌دهند. در ادامه به معرفی برخی از مواد تشکیل دهنده متداول در نوشیدنی‌های گازدار می‌پردازیم.

 ترکیبات نوشیدنی‌های گازدار

آب: آب، به‌ عنوان ماده اصلی در تهیه نوشیدنی‌های گازدار استفاده می‌شود. غالبا آب مورد استفاده در تولید نوشابه از آب شهری تامین می‌شود، با این وجود ممکن است از آب چشمه یا آب معدنی طبیعی هم استفاده شود. از آنجا که آب موجود در نوشابه به عنوان حلال سایر مواد تشکیل دهنده عمل می‌کند، کیفیت آن در درجه اول اهمیت قرار دارد.

اسید سیتریک: اسید سیتریک ماده اسیدی مورد استفاده در تهیه نوشیدنی‌های گازدار هست. این ماده، نقش مهمی در افزایش طعم ترش نوشیدنی ایفا می‌کند. در واقع این ترکیب به بهبود طعم و مزه غذاها و نوشیدنی‌ها و رفع هر گونه طعم شیرینی بیش از حد در ماده غذایی کمک می‌کنند.

اسید فسفریک: اسید فسفریک به دلیل خاصیت اسیدی قوی خود برای تنظیم میزانpH  در نوشیدنی‌ها به کار می‌رود. یکی از عوارض نوشابه به واسطه وجود این ماده هست که باعث کاهش جذب کلسیم بدن شده و مشکلاتی مانند ضعف استخوان‌ها و ریزش دندان‌ها را ایجاد می‌کند. همچنین مصرف زیاد این ترکیب منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی به دلیل افزایش سطح فسفات در خون و تغییرات در سیستم عصبی می‌شود.

قند یا شیرین‌ کننده: شیرین‌ کننده‌ها از مواد اصلی مورد استفاده در ترکیبات انواع نوشابه‌ها هستند. آسپارتام، سیکلامات، ساکارین، سوکرالوز و استویا در دسته شیرین کننده‌های مورد تایید برای استفاده در این نوشیدنی قرار دارند. مقدار قند استفاده شده بسته به سلیقه فرد و نوع نوشیدنی متفاوت است. در برخی از نوشیدنی‌ها ممکن است از شیرین‌کننده‌های مصنوعی هم استفاده شود.

گاز کربن دی اکسید: در جواب این سوال که گاز نوشابه از چه ماده‌ای ساخته شده است، باید گفت گاز کربن دی اکسید، گاز اصلی موجود در این نوشیدنی‌ها را تشکیل می‌دهد. این گاز، غیرسمی، بی اثر و تقریباً بی‌‌مزه است که با فشار بالا به نوشیدنی افزوده می‌گردد تا باعث ایجاد حباب‌های کوچک و جذابیت بصری به نوشیدنی شود.

عطر و طعم دهنده‌ها: عطردهنده‌ها جهت افزودن عطر و طعم مطلوب و رنگ‌ دهنده‌ها جهت ایجاد رنگ و جذابیت بصری به نوشیدنی گازدار استفاده می‌شوند. این مواد می‌توانند از منابع طبیعی یا مصنوعی تهیه شده و به میزان دلخواه ‌به نوشیدنی اضافه شوند.

افزودنی‌های دیگر: بعضی از نوشیدنی‌های گازدار ممکن است حاوی افزودنی‌های دیگری مانند ویتامین‌ها، مواد نگهدارنده، آنتی اکسیدان‌ها و سایر مواد شیمیایی مثل آسپارتام باشند. این افزودنی‌ها با هدف افزایش ارزش غذایی به نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود. در واقع در ترکیبات انواع نوشابه این دسته از ماده‌ها را می‌توان در دسته مواد مفید قرار داد.

انواع نوشابه

بخوب است بدانید انواع نوشابه‌ها شامل سه دسته نوشابه گازدار معمولی (نوشیدنی‌هایی شامل آب، قند، اسید سیتریک، رنگ دهنده‌ها و عطردهنده‌ها)، نوشیدنی‌های گازدار بدون قند (این نوع نوشیدنی‌ها دربردارنده قند با شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند استیویا یا ساکارین هستند) و نوشیدنی‌های انرژی‌زا (حاوی مواد محرک مانند کافئین، تورین و گوارانا) می‌شود.

روش تهیه نوشیدنی‌های گازدار

طرز تهیه نوشابه در خانه، شامل دو روش زیر است. قبل از آن بیایید نگاهی به لیست مواد مورد نیاز برای تهیه آن بیندازیم. آب معدنی یا آب تصفیه شده 2 پیمانه، قند یا شیرین ‌کننده مصنوعی به میزان مورد نیاز، اسید سیتریک 1 قاشق چایخوری، عطردهنده و رنگ ‌دهنده مصنوعی به مقدار لازم، نیاز است.

تهیه نوشابه در خانه : در یک ظرف، آب معدنی یا آب تصفیه شده را ریخته و به میزان دلخواه شیرین‌ کننده مورد نظر را اضافه کرده و مخلوط کنید تا کاملاً حل شود. به مخلوط قند و آب، اسید سیتریک را اضافه کرده و دوباره مخلوط کنید. اکنون عطردهنده و رنگ ‌دهنده موردنظر خود را به مخلوط اضافه کنید. در نهایت، مخلوط را در بطری‌های پلاستیکی یا شیشه‌ای با درب محکم بریزید و به مدت حداقل چند ساعت در یخچال قرار دهید تا سرد شود و گاز‌های دی‌اکسید کربن در آن تشکیل شود.

عوارض مصرف نوشابه

مصرف نوشیدنی‌های گاز‌دار، با وجود لذت فراوان، به دلیل مقادیر زیاد قند و شیرین ‌کننده‌های مصنوعی که در ترکیبات آنها وجود دارد با ریسک عوارض و مشکلات متعددی برای سلامتی همراه هستند. در ادامه به بررسی برخی از این عوارض اشاره می‌کنیم.

افزایش وزن: هر قوطی نوشابه حاوی تقریباً 150 تا 200 کالری است که عمدتاً حاصل از قندهای افزوده‌ شده است. این میزان کالری اگر با فعالیت بدنی جبران نشود، می‌تواند تبدیل کالری و سپس چربی و در طول زمان، اضافه وزن شود.

ریسک ابتلا به کبد چرب: همان ‌طور که گفته شد، قند فاکتور اصلی در ترکیبات انواع نوشابه است. از آنجایی که کبد قند را متابولیزه می‌کند، مصرف بیش از حد شکر تصفیه شده و نوشیدنی‌های گازدار، می‌تواند به کبد بار زیادی وارد کند و تجمع چربی اضافی در کبد به دنبال آن اتفاق بیفتد.

ابتلا به دیابت تیپ ۲: مصرف منظم نوشابه باعث افزایش مکرر قندخون و سطح انسولین می‌شود. در طی یک دوره زمانی، این موضوع می‌تواند منجر به مقاومت بدن به انسولین شود، که نقش مهمی در شروع دیابت نوع 2 ایفا می‌کند. تحقیقات نشان ‌داده افرادی که روزانه نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه مصرف می‌کنند، در مقایسه با افرادی که به ندرت نوشیدنی‌های حاوی قند مصرف می‌کنند، 26 درصد بیشتر در خطر ابتلا به دیابت نوع 2 قرار دارند.

خطر ابتلا به  بیماری‌های قلبی- عروقی: براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، بیماری قلبی عامل اصلی مرگ و میر در تمام دنیا شناخته می‌شود. اگرچه عوامل زیادی وجود دارند که می‌توانند بر سلامت قلب شما تأثیر بگذارد، اما نوشیدن روزانه نوشابه و مصرف بیش از حد قند می‌تواند منجر به چاقی، دیابت و فشار خون بالا شود که این موضوع ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی را بالا می‌برد.

افزایش احتمال آسیب به کلیه‌ها: مواد استفاده شده در ترکیبات انواع نوشابه می‌توانند سطح اسید اوریک را در بدن افزایش دهند. تجمع اسید اوریک در کلیه و مفاصل می‌تواند باعث ایجاد کریستال در نتیجه سنگ کلیه و یا نقرس شود.